Międzynarodowy Program Nauczania Języka Chińskiego
1. Cele
W odpowiedzi na potrzebę standaryzacji nauczania języka chińskiego na świecie, aby sprostać wymaganiom szybko rozwijających się ośrodków sinologicznych różnych szczebli, pod auspicjami Hanban oraz Instytutu Konfucjusza został opracowany Międzynarodowy Program Nauki Języka Chińskiego (od teraz: MPNJC). MPNJC porządkuje i opisuje cele oraz treść programu nauczania języka chińskiego jako języka obcego. Wyznacza podstawy i normy oceny kompetencji językowych osób uczących się języka chińskiego, pomocne dla ośrodków dydaktycznych oraz nauczycieli w tworzeniu ramowego planu nauki języka chińskiego.
2. Zasady MPNJC
2.1 Zasady merytoryczne
MPNJC, kierując się teorią komunikacji językowej, wykorzystuje bogate doświadczenia w nauczaniu języka chińskiego w kraju i za granicą. Korzystając z międzynarodowych doświadczeń i osiągnięć w nauczaniu języków obcych, program dostosowano i rozwinięto na szeroką skalę. Dzięki zastosowaniu badań naukowych w praktyce, wprowadzane w życie teorie są naukowe i rzeczowe.2.2 Zasady praktyczne
MPNJC służy jako praktyczny przewodnik w międzynarodowym nauczaniu języka chińskiego, dopasowany do różnych poziomów zaawansowania, zdolności językowych, wiedzy, celów oraz wiedzy o kulturze. MPNJC zawiera również wiele wartościowych załączników, takich jak: (1) Zalecane tematy oraz zagadnienia do nauki języka chińskiego, (2) Zagadnienia do nauki języka chińskiego, cele oraz przykładowe zastosowanie, (3) Tabela przykładowych zagadnień oraz zadań dotyczących kultury chińskiej, (4) Przykładowe ćwiczenia i zadania z języka chińskiego, (5) Zagadnienia gramatyczne, (6) Zasady wymowy w języku chińskim, (7) Lista 800 najpopularniejszych znaków oraz (8) Lista 1500 popularnych słów. MPNJC wraz z załącznikami jest tak skonstruowany, by odpowiadać indywidualnym potrzebom ucznia i nauczyciela przez wykorzystanie w całości lub w części jego bogatych źródeł, a także przez modyfikację jego zawartości. Może służyć również jako rodzaj konspektu lub opracowanie podręcznikowe.2.3 Zasady celowe
W związku ze zmianą kierunku nauczania języka chińskiego na świecie, z hermetycznego na ogólnodostępny, powszechny i praktyczny, aktualne wydanie MPNJC przygotowano pod kątem osób uczących się języka chińskiego, szczególnie uczniów szkół podstawowych i średnich. Zniwelowano trudności w nauce języka chińskiego, dopasowując cele nauki do poziomu zaawansowania tak, aby odpowiadały wielu nowym uczniom. Szczególny nacisk został położony na zdolności komunikacyjne, aby sprostać aktualnym potrzebom nauczania języka chińskiego.2.4 Zasady uniwersalne
MPNJC korzysta z osiągnięć i doświadczenia w dydaktyce języka chińskiego na świecie, międzynarodowych testów kompetencji językowych, takich, jak Międzynarodowy test kompetencji języka chińskiego, jak też Podstawy kompetencji językowych języków europejskich: nauka, dydaktyka, osiągnięcia. W programie uwzględniono wiedzę z zakresu języka chińskiego oraz wiedzę o kulturze. Nauczyciele języka chińskiego znajdą tu wiele przykładów mających zastosowanie w nauczaniu. Niniejsze opracowanie może posłużyć nauczycielom do podnoszenia swoich kwalifikacji, a także jako podręcznik do nauki języka chińskiego.3. Treść
3.1 Cele ogólne
Celem nauczania języka chińskiego na świecie jest pomoc uczniom w zdobywaniu wiedzy i umiejętności w zakresie języka chińskiego, motywowanie do nauki języka chińskiego, nauka samodzielnej pracy, jak też współpracy w grupie. Ponadto, nauczanie języka chińskiego ma dostarczać efektywnych strategii nauki oraz prowadzić do osiągnięcia biegłości językowej.Do kompetencji językowych zaliczamy: wiedzę językową, umiejętności językowe, strategie oraz świadomość kulturową, przy czym dwie pierwsze mają kluczowe znaczenie. Strategie działają jako warunek dla poprawy efektywności, samodzielnej nauki i rozwijania możliwości ucznia. Świadomość kulturowa gwarantuje natomiast właściwe operowanie językiem w wielokulturowym społeczeństwie.
Współzależność tych czterech składników kompetencji językowych została przedstawiona na wykresie 1.
3.1.1 Wiedza językowa
Wiedza językowa, jako integralny składnik kompetencji językowych, dostarcza niezbędnych podstaw do nauki słuchania, mówienia, czytania i pisania. MPNJC klasyfikuje wiedzę językową w sześciu różnych aspektach: fonologia, znaki i słowa, gramatyka, funkcje, tematyka oraz dyskurs.
3.1.2 Umiejętności językowe
Zdolności językowe. odgrywają ważną rolę w posługiwaniu się językiem. MPNJC przedstawia zarówno ogólne, Jak i szczegółowe wyniki dotyczące czterech głównych umiejętności językowych,.tj. słuchania, mówienia, czytania i pisania, z uwzględnieniem indywidualnych predyspozycji.3.1.3 Strategie
Wyróżniamy strategie zaangażowania, uczenia (zarówno strategie poznawcze, jak i metapoznawcze), komunikacyjne, zasobów oraz interdyscyplinarne. MPNJC stosuje powyższe strategie głównie z myślą o nauczycielach języka i kultury chińskiej.3.1.4 Świadomość kulturowa
Język odzwierciedla bogactwo dziedzictwa kulturowego. Oczekuje się, że nauczyciele języka chińskiego, mając na uwadze wiek oraz możliwości poznawcze uczniów, będą zwiększać zasób przekazywanej im wiedzy na temat kultury chińskiej, podkreślając jej znaczenie, wkład i funkcjonowanie w innych kulturach, poszerzając horyzonty poznawcze uczniów. MPNJC włącza do tej kategorii: znajomość kultury, rozumienie kultury, świadomość międzykulturową oraz świadomość globalną. Informacje o kulturze zostały zawarte na każdym poziomie podręcznika MPNJC do wglądu nauczyciela.3.2 Poziomy MPNJC
3.2.1 Kryteria poziomów MPNJC
Zgodnie ze standardem Międzynarodowego testu kompetencji języka chińskiego, program został podzielony na pięć poziomów.3.2.2 Charakterystyka poziomów MPNJC
| Poziom 1 | Uczniowie na pierwszym poziomie MPNJC są w stanie zrozumieć podstawowe materiały językowe związane z tematyką życia codziennego. Potrafią powtórzyć, przytoczyć i odtworzyć słowa lub zdania z dużą dokładnością. Zaczynają rozwijać przekonanie i zainteresowanie nauką języka chińskiego. Mają wstępną wiedzę na temat strategii uczenia się, komunikowania, zasobów oraz strategii interdyscyplinarnych, użytych we wskazanych sytuacjach. Zdobyli wstępną wiedzę odnośnie kultury chińskiej, zaczynają rozumieć odrębność kulturową i punkt widzenia obcokrajowców. |
| Poziom 2 | Uczniowie na drugim poziomie MPNJC są w stanie zrozumieć i opanować podstawowe materiały językowe związane z tematyką życia codziennego. Potrafią tworzyć proste konstrukcje zdaniowe, dostarczać prostych opisów oraz dyskutować na podstawowe tematy. Zaczynają rozwijać przekonanie i zainteresowanie nauką języka chińskiego. Mają wstępną wiedzę dotyczącą strategii uczenia się, komunikowania, zasobów oraz strategii interdyscyplinarnych. Zdobyli wstępną wiedzę odnośnie kultury chińskiej, zaczynają rozumieć odrębność kulturową i punkt widzenia obcokrajowców. |
| Poziom 3 | Uczniowie na trzecim poziomie MPNJC są w stanie zrozumieć i uczyć się języka z zakresu tematyki życia codziennego. Posługują się bardziej złożonymi strukturami gramatycznymi w zdaniach (interakcja i opis), aby porozumieć się na poznane tematy. Potrafią tworzyć krótkie wypowiedzi. Wykazują przekonanie i zainteresowanie nauką języka chińskiego. Mają pewną wstępną wiedzę dotyczącą strategii uczenia się, komunikowania, zasobów oraz strategii interdyscyplinarnych, użytych we wskazanych sytuacjach. Zdobyli wstępną wiedzę odnośnie kultury chińskiej, zaczynają rozumieć odrębność kulturową i punkt widzenia obcokrajowców. |
| Poziom 4 | Uczniowie na czwartym poziomie MPNJC są w stanie zrozumieć materiały językowe, z zakresu życia społecznego. Potrafią zbudować więcej poprawnych zdań na poznane tematy przy pomocy opisów, wyjaśnień, czy porównań. Potrafią tworzyć krótkie wypowiedzi lub połączyć podstawowe fragmenty, wypowiedzi. Nabrali przekonania i zainteresowania do nauki języka chińskiego. Zdobyli pewną wiedzę, dotyczącą strategii uczenia się, komunikowania, zasobów oraz strategii interdyscyplinarnych. Zdobyli wstępną wiedzę odnośnie kultury chińskiej, zaczynają rozumieć odrębność kulturową i punkt widzenia obcokrajowców. |
| Poziom 5 | Uczniowie na piątym poziomie MPNJC są w stanie zrozumieć wiele tematów, budować poprawne zdania, tworzyć zwarte wypowiedzi, wyrażać się w sposób płynny i spontaniczny, bez wyraźnej potrzeby szukania odpowiednich zwrotów. Nabrali przekonania i bardzo mocnego zainteresowania nauką języka chińskiego. Uzyskali wiedzę z zakresu strategii uczenia się, komunikowania, zasobów oraz strategii interdyscyplinarnych. Zdobyli szeroką wiedzę odnośnie kultury chińskiej, zaczynają rozumieć odrębność kulturową i punkt widzenia obcokrajowców. |
4. Dla kogo został przygotowany MPNJC?
MPNJC został stworzony z myślą o nauczycielach języka chińskiego, a także osobach uczących się języka chińskiego, od przedszkolaków po dorosłych, od uczniów w szkołach po uczniów pozaszkolnych, niezależnie od ich przygotowania językowego. Określenie uczniowie w szkołach, odnosi się do uczniów, uczących się w szkołach podstawowych, gimnazjach, szkołach średnich i wyższych, w szkołach niepublicznych, prywatnych, jak też w szkołach międzynarodowych.
Określenie uczniowie pozaszkolni odnosi się do tych, którzy podejmują naukę ze względu na własne zainteresowania w szkołach wieczorowych, w systemie zaocznym lub na kursach doszkalających. Nauczyciele języka chińskiego, lektorzy i nauczyciele-wolontariusze odnajdą w MPNJC cenne wskazówki w rozwoju ich kariery, zaś MPNJC może być również inspiracją i przewodnikiem dla autorów podręczników języka chińskiego.