Dzień Języka Chińskiego ONZ
20 April 2023
Zwierzęta cz. 2
25 April 2023
 
 
 
Pomimo najlepszych wysiłków Przewodniczącego Mao, by wykorzenić tradycyjne wierzenia podczas dziesięcioleci totalitarnej kontroli, wiele chińskich tradycji przetrwało, być może żadna nie była silniejsza niż chińska wiara w szczęście. Liczby, pewne układy dni w danym roku, liczba kresek w piśmie, homonimy, właściwe feng shui — wszystko to może przynieść szczęście. A ponieważ jednym z najbardziej widocznych oznak szczęścia we współczesnych Chinach są zwierzęta, w tym wpisie omówimy jakie znaczenie mają dla Chińczyków.

Najważniejszym z nich jest smok. Smoki reprezentują naród chiński i cesarza. Obrazy ozdobione smokami (mężczyzna) i feniksami (kobieta) są powszechnie używane jako prezenty dla nowożeńców, ponieważ reprezentują bogactwo i prestiż. Uważa się również, że smoki rządzą pięcioma żywiołami, które kontrolują czyjś los. Są smoki żyjące w wodzie, w tym w jeziorach, rzekach i oceanach. Smoki również żyją na ziemi, a kiedy są rozgniewane — zwykle przez skorumpowanych urzędników — powodują trzęsienia ziemi, znak, że dynastia lub rząd wkrótce utraci mandat niebios i zostanie obalony. Smoki potrafią kontrolować ogień, który potrafi zarówno podtrzymywać, jak i odbierać ludzkie życie. Inne smoki władają niebem i chmurami, zsyłając lub wstrzymując deszcz z upraw rolników, a nawet niosąc wróżby losów bitew. Wreszcie uważa się, że niebiańskie smoki przekazują ludzkości dary, w tym najwcześniejszą formę pisanego języka chińskiego, rzekomo podarowaną legendarnemu cesarzowi Fu Xi (ok. 3000 pne).

Niektóre zwierzęta przynoszą szczęście, ponieważ ich nazwy w dialekcie mandaryńskim brzmią bardzo podobnie do szczęśliwych słów. Na przykład wizerunki nietoperzy zdobią tradycyjną chińską sztukę, architekturę, hafty i porcelanę. Nietoperze nie są postrzegane jako wampiryczne i przerażające stworzenia nocy, jak w zachodniej kulturze, ale są zwiastunami bogactwa i dobrobytu, ponieważ ich chińska nazwa, bian fu, brzmi jak mandaryńskie słowo oznaczające „stać się bogatym” (chociaż znaki pisane są zupełnie inne).

Podobnie ryby przynoszą szczęście, ponieważ wymowa "yü", brzmi jak słowo oznaczające „nadwyżkę” lub „mnóstwo”. Tak więc wizerunki ryb są używane do ozdabiania wszystkiego, od kartek noworocznych po zwoje obrazów, a żywe akwaria z jaskrawymi złotymi rybkami można znaleźć na frontach chińskich restauracji na całym świecie, ponieważ wszyscy Chińczycy życzą sobie obfitości, a nie niedostatku pieniędzy.

Małpy zajmują szczególne miejsce w chińskiej wyobraźni. Podczas gdy smoki reprezentują władzę, małpy są postrzegane jako sprytne stworzenia, a w najsłynniejszej chińskiej opowieści ludowej, przetłumaczonej przez Arthura Waleya jako „Małpa” (znana również jako „Podróż na Zachód”), niesławny, psotny Król Małp reprezentuje naród chiński. Nakręcono niezliczone filmy, seriale telewizyjne, sztuki kukiełkowe, opery i książki o przygodach Małpiego Króla, któremu Niebiański Nefrytowy Cesarz powierzył pomoc pobożnemu mnichowi w sprowadzeniu buddyzmu do Chin, wspomaganego przez boginię Guan Yin. Małpi Król walczy z wieloma potworami, ale nigdy nie zostaje pokonany, i reprezentuje ducha przygody, psot, sprytu, lojalności, waleczności w sztukach walki i ostatecznie życzliwości - wszystkich cech, które Chińczycy cenią w sobie.
W Chiński Nowy Rok rodziny zasiadają przed telewizorami i oglądają "Małpiego Króla" z 1995 r. i jest to taki sam rytuał jak u nas "Kevin sam w domu" w Święta Bożego Narodzenia.