Dziś (10 czerwca) w Chinach obchodzi się Festiwal Smoczych Łodzi, trzecie najważniejsze święto w chińskim kalendarzu.

Święto Smoczych Łodzi

Festiwal Smoczych Łodzi (Duan Wu Jie) jest również znany jako Duan Yang, co oznacza "Pionowe Słońce" lub "Podwójna Piątka". Przypada na piąty dzień piątego miesiąca księżycowego w okolicach przesilenia letniego. Jego początki sięgają południowych Chin, a uroczystości obejmują wyścigi łodzi i jedzenie knedli z kleistego ryżu. Festiwal ewoluował od praktyki oddawania czci rzecznemu smokowi do upamiętnienia Qu Yuana, poety i polityka z III wieku n.e. w państwie Chu w starożytnych Chinach.

Legendy i mity

Rzeczny smok
Smok był początkowo postrzegany jako dobroczynny duch wód. Był to przykład męskiego pierwiastka lub yang w chińskiej ideologii harmonii. Wśród zwykłych ludzi wierzono, że smok rzeczny kontroluje deszcz i dlatego był czczony podczas przesilenia letniego. Zwracano się z prośbą o zrównoważone opady deszczu – wystarczające do zapewnienia dobrych zbiorów, bez nadmiernej obfitości, która spowodowałaby niszczycielskie powodzie.
Wczesny chiński smok miał głowę konia, ciało węża, skrzydła ptaka i cztery lub pięć nóg. Na każdej stopie miał pięć pazurów, gdy był to cesarski smok; w przeciwnym razie byłyby tylko cztery pazury. Mitologia chińska zalicza co najmniej pięciu królów smoków morskich do chińskiego panteonu. Ci boscy nieśmiertelni zostali później przyjęci przez chińskich cesarzy jako godło cesarskie, a tym samym smok stał się symbolem władzy, bogactwa i dobrobytu.

Qu Yuan
Pierwotnie kult rzecznego smoka był często praktykowany podczas przesilenia letniego. Festiwal Smoczych Łodzi był związany z historią Qu Yuan dopiero w II wieku. Qu Yuan był radcą i patriotycznym ministrem, który żył w III wieku p.n.e. w państwie Chu. W samym środku zamieszek w okresie Walczących Królestw, Qu Yuan ostrzegł swojego króla, Pana Huai, przed zagrożeniem, jakie północne państwo Qin stanowi dla południowego Chu. Jednak intrygi polityczne skłoniły Pana Huai do wygnania Qu Yuana. Ministerstwo pozostało w rękach skorumpowanych mężów stanu, a Qu Yuan bezradnie patrzył, jak jego ojczyzna chyli się ku upadkowi. Przygnębiony, pisał piękne, patriotyczne wiersze, takie jak "Li Sao" (alegoryczny poemat wyrażający jego polityczne aspiracje) i "Jiu Ge" (lub "Dziewięć pieśni", zaadaptowane ze stylu pieśni ludowej), które przyniosły Qu Yuanowi wielką sławę.
W 278 roku p.n.e. generał Bai Qi poprowadził armie Qin do zajęcia Ying (stolicy Chu) i zniszczył pałac cesarski. Kilka miesięcy później, piątego dnia piątego miesiąca lunarnego w 279 roku p.n.e., Qu Yuan, doprowadzony do rozpaczy, rzucił się do rzeki Mi Luo.
Od tego momentu legendy się różnią. Niektóre głoszą, że rybacy na miejscu zdarzenia próbowali uratować swojego ministra. Gdy im się to nie udało, starali się uspokoić jego ducha, wrzucając do rzeki ryż nadziewany łodygami bambusa, aby zapobiec zjedzeniu ciała Qu Yuana przez ryby. Inne twierdzą, że ofiary z ryżu zostały porwane przez rzecznego smoka, a ryż musiał być zawinięty w liście cedru białego i przewiązany pięcioma różnokolorowymi jedwabnymi nićmi, aby był skuteczny. Trójkątne knedle ryżowe, czyli zong zi, wplatały się więc w uroczystości. Inna wersja opowiada o rolnikach wiosłujących w smoczych łodziach, próbując uratować Qu Yuan. Dlatego wyścigi smoczych łodzi odbywają się corocznie piątego dnia piątego miesiąca księżycowego, aby uczcić pamięć Qu Yuana.

Wyścigi smoczych łodzi
Wiosną i jesienią rybacy z Wu (prowincja Jiangsu) i Yue (prowincja Zhejiang) używali łodzi w kształcie smoków, aby udobruchać rzeczne smoki. Uważa się, że wyścigi smoczych łodzi rozpoczęły się między 770 a 476 rokiem p.n.e. W stanie Yue król Gou Jian regularnie szkolił swoją flotę za pomocą wyścigów łodzi. To właśnie za panowania dynastii Han wyścigi smoczych łodzi stały się sportem. Łodzie były długie i wąskie, a dzioby pomalowane na kształt głowy smoka. Głośne gongi i bębny nadają tempo wioślarzom. Flagi powiewały w powietrzu, a widzowie wiwatowali na cześć łodzi, radośnie przystrojonych w latarnie, zmierzających do mety.

Z okazji dzisiejszego święta składamy studentom Szkoły Języka Chińskiego NIHAO, lektorom i wszystkim pasjonatom Chin najserdeczniejsze życzenia pomyślności, szczęścia i spokoju. 端午节快乐！ Duānwǔ jié kuàilè!

Szczęśliwego Festiwalu Smoczych Łodzi!